Miękkie soczewki kontaktowe są alternatywą dla okularów w korekcji wad wzroku. Ich popularność stale rośnie, co spowodowane jest z całą pewnością zarówno wygodą noszenia, brakiem ograniczenia pola widzenia (jak ma to miejsce w przypadku noszenia okularów – oprawki zawężają pole widzenia), jak też dobrą jakością widzenia niezależnie od warunków (na przykład nie ma obawy, że soczewki zaparują oraz nie odbija się w nich światło). Zaletą soczewek jest także to, że sprawdzają się podczas biegania czy skakania, dzięki czemu są idealne dla osób aktywnych, uprawiających sport.
Pierwsze miękkie soczewki były wytwarzane z hydrożelu. Obecnie stosowane są soczewki silikonowo-hydrożelowe o wysokiej tlenoprzepuszczalności, co zapewnia odpowiednie dotlenienie rogówki. W zależności od rodzaju, mogą zawierać od około 30% do 70% wody, mieć różną grubość i giętkość. Im więcej wody zawarte jest w materiale danej soczewki, tym większa jest jej przepuszczalność dla tlenu. W przypadku soczewek rocznych, zawartość wody, a więc i przepuszczalność są bardzo małe, w przypadku zaś wymiennych soczewek jednodniowych – parametry te są bardzo wysokie. Ze względu na korzyści dla oka, wskazane jest stosowanie soczewek o dużym stopniu tlenoprzepuszczalności. Pozwalają one oku swobodniej oddychać, jednak równocześnie mają mniejszą trwałość. Ze względu na stan rogówki, zalecane jest noszenie soczewek pozwalających oku swobodnie oddychać oraz zdejmowanie ich przynajmniej na kilka godzin w ciągu doby (na przykład na noc).
Soczewki kontaktowe można nosić niezależnie od wieku.
Powinny być zawsze dopasowane i odpowiednio dobrane przez specjalistę. Okulista stwierdzi czy nie ma przeciwwskazań do noszenia soczewek oraz pomoże dobrać właściwy rozmiar soczewki, a także pokaże jak prawidłowo zakładać soczewki, jak je pielęgnować i przechowywać. Nawet w przypadku wyboru soczewek kosmetycznych, które nie korygują wady wzroku, konieczne jest dobranie rozmiaru soczewki. Dzięki temu noszenie soczewek będzie komfortowe i nie doprowadzi do podrażnień oka, uszkodzeń czy infekcji.
Rodzaje soczewek kontaktowych ze względu na zastosowanie
Rodzaje soczewek ze względu na czas noszenia
Wśród soczewek wyróżnia się soczewki przeznaczone do noszenia od kilku do kilkunastu godzin, po czym soczewki należy zdjąć i umieścić w specjalnym płynie czyszczącym. Najczęściej tego typu soczewki są noszone w dzień i zdejmowane na noc. Istnieją także specjalne soczewki do noszenia ciągłego (nie zdejmuje się ich na noc). Wyróżniamy tu np. soczewki miesięczne, dwutygodniowe czy jednodniowe. Mogą być noszone bez przerw i po zalecanym czasie noszenia są wyrzucane. Wykonane są w taki sposób, by pomimo stałej ich obecności, oko mogło swobodnie oddychać. Stosowanie soczewek wymiennych, zwłaszcza jednodniowych, zmniejsza znacznie ryzyko powikłań, głównie infekcyjnych oka. Podczas ich stosowania warto jednak zachować ostrożność.
Soczewki dzielimy także ze względu na ich trwałość
Ocena stopnia zużycia soczewek jest trudna, często opiera się na subiektywnym odczuciu osoby noszącej soczewki. Warto zwrócić uwagę na to czy na soczewce nie ma rys i odkształceń, czy jest elastyczna i utrzymuje swój pierwotny kształt w momencie, gdy leży swobodnie na palcu. Jeśli zanieczyszczenia (na przykład osadzający się osad białkowy, resztki makijażu) nie zmywają się w momencie zanurzenia soczewek w przeznaczonym do przechowywania płynie, należy je niezwłocznie wymienić.
Wyróżniamy:
Wymienione soczewki mają określony termin wymiany, dzięki czemu osoby je noszące nie muszą samodzielnie szacować stopnia zużycia soczewek, lecz opierają się na kalendarzu. Dzięki temu ryzyko noszenia złej jakości soczewki na oku jest znacznie zminimalizowane, co pozytywnie wpływa na zachowanie higieny oka i jego zdrowie.
W przypadku soczewek jednodniowych, ich pielęgnacja jest maksymalnie uproszczona. Soczewki wystarczy nałożyć, po zdjęciu nie przechowuje się ich, lecz wyrzuca. Jest to bardzo dobre rozwiązanie, niestety jedno z droższych. Soczewki tego typu sprawdzają się jednak w przypadku osób uprawiających sporty czy podróżujących, gdyż nie ma obawy o stopień ich zanieczyszczenia czy zużycia – następnego dnia wystarczy nałożyć nowy komplet. Soczewki jednodniowe mogą być uzupełnieniem innych soczewek o dłuższym terminie. Dzięki temu, na co dzień noszone są soczewki na przykład miesięczne czy dwutygodniowe, a w przypadku uprawiania sportu (na przykład: pływania na basenie, gdzie możliwe jest zgubienie soczewki czy zanieczyszczenie jej chlorem), podczas wyjazdu albo potrzeby mocniejszego umalowania oka – wystarczy nałożyć soczewkę jednodniową.
Soczewki tygodniowe i dwutygodniowe wystarczy przechowywać w przeznaczonym do tego płynie aby zachować ich dobry stan, jednak soczewki miesięczne, trzymiesięczne i półroczne mogą wymagać już dodatkowo odbiałczania. Polega to na tym, że soczewkę trzeba przetrzeć płynem (na przykład tym, w którym codziennie są przechowywane), najlepiej palcem, delikatnie - by nie zniszczyć czy skaleczyć soczewki. W ten sposób usuwany jest osad białkowy. W przypadku soczewek rocznych, ich pielęgnacja jest bardziej skomplikowana i zależy m.in. od trybu życia, jakości łez, itd. Soczewki takie wymagają wielokrotnego czyszczenia i odbiałczania, co może niestety powodować ich szybsze zużycie. Dlatego stosowane są coraz rzadziej na korzyść soczewek wymiennych.
Powiązane artykuły:
Okulary, soczewki czy korekcja laserowa? >>
Jak radzić sobie z suchością oka po soczewkach kontaktowych? >>
Soczewki kontaktowe w pytaniach i odpowiedziach >>
Konsultacje medyczne: dr n. med. Katarzyna Kaszuba-Bartkowiak
STA/163/08-2019
