Okulary, soczewki czy korekcja laserowa?

Podstawowym warunkiem ostrego widzenia jest prawidłowa budowa i funkcjonowanie układu optycznego oka. W prawidłowym oku ludzkim wpadające do oka promienie świetlne przechodzą przez rogówkę oraz soczewkę i skupiają się na siatkówce, gdzie są odbierane przez fotoreceptory i przekształcane w impulsy elektryczne, które przekazywane są poprzez nerw wzrokowym do mózgu. Mózg z kolei przekształca wszystkie te impulsy w wyraźny obraz. Wada refrakcji oka powoduje, że jego układ optyczny nie skupia na siatkówce równoległej wiązki promieni, w związku z czym odbierany obraz jest widziany nieprawidłowo.

Trzy podstawowe wady wzroku to:

• krótkowzroczność,
• nadwzroczność,
• astygmatyzm.

W oku krótkowzrocznym promienie świetlne nie skupiają się na siatkówce ale przed nią, co powoduje brak możliwości ostrego widzenia odległych obiektów. Gałki oczne pacjentów z krótkowzrocznością są dłuższe niż pacjentów normowzrocznych.

W przypadku nadwzroczności gałki oczne są krótsze, a promienie świetlne skupiają się za siatkówką, co jest przyczyną gorszego widzenia bliskich obiektów.

Astygmatyzm z kolei spowodowany jest najczęściej nieprawidłową krzywizną rogówki. Wskutek tego promienie świetlne padające na siatkówkę skupiają się nie w jednym, a w kilku punktach, co skutkuje powstaniem nieostrego obrazu. Astygmatyzm często występuje jednocześnie z krótkowzrocznością lub nadwzrocznością.

Okulary

Korekcja okularowa jest najpowszechniej stosowaną formą korekcji wad refrakcji. W nadwzroczności są stosowane soczewki wypukłe, skupiające. Krótkowzroczność wymaga soczewek wklęsłych, rozpraszających wiązkę światła. Do korekcji astygmatyzmu stosowane są soczewki cylindryczne, które posiadają cylindryczną krzywiznę łamiącą.

Soczewki kontaktowe

Drugą popularną metodą korekcji wad wzroku są soczewki kontaktowe. Dzięki nim możemy skorygować zarówno krótkowzroczność, nadwzroczność jak i astygmatyzm (w większości miękkich soczewek kontaktowych korekcja astygmatyzmu kończy się na wartości -2,25 Dsph). Mimo, że najczęstszą motywacją ich zakładania są względy estetyczne, jest też sporo wskazań lekarskich do ich stosowania np.: różnowzroczność dużego stopnia (powyżej 3 dioptrii), wysoka krótkowzroczność, bezsoczewkowość (np. po operacjach zaćmy u niemowląt i dzieci).

Laserowa korekcja wad wzroku

W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszą się laserowe metody korekcji wad wzroku. Mają one na celu trwałe wyeliminowanie wady wzroku bez konieczności noszenia okularów czy soczewek kontaktowych. Dzięki nim można korygować zarówno krótkowzroczności, dalekowzroczność, astygmatyzm, jak i kombinacje tych wad. Zabieg taki przeprowadza się za pomocą specjalnego lasera. Istotą tego zabiegu jest precyzyjne wymodelowanie kształtu rogówki oka w taki sposób, aby wpadające do oka promienie świetlne były skupiane na siatkówce i tworzyły wyraźny obraz. Parametry wiązki światła laserowego programowane są indywidualnie dla każdego oka w oparciu o dane zebrane podczas badań kwalifikacyjnych pacjenta. W przypadku krótkowzroczności efektem korekcji jest spłaszczenie, a w przypadku dalekowzroczności uwypuklenie centralnej części powierzchni rogówki.

Najczęściej stosowane metody korekcji laserowej to:

• LASIK - metoda polegająca na wytworzeniu i odchyleniu płatka rogówki grubości 130-180 mikrometrów i działaniu wiązką lasera na zrąb rogówki. Następnie płatek rogówki umieszczany jest na swoim miejscu. Zaletą tej metody jest szybka rekonwalescencja i dzięki temu szybki powrót do normalnego funkcjonowania. Ostrość wzroku już po kilku godzinach od zabiegu może się poprawić, a gojeniu nie towarzyszy zbyt dokuczliwy ból.
• PRK - polega na usunięciu nabłonka rogówki i modelowaniu wiązką lasera jej powierzchniowych warstw. W przypadku tej metody rogówka potrzebuje kilku dni na regeneracje, a ostrość wzroku poprawia się stopniowo.
• LASEK - polega także na modelowaniu powierzchniowych warstw rogówki, z tą jednak różnicą, że rogówka jest pokrywana przesuniętą wcześniej warstwą komórek nabłonka. Zmniejsza to dolegliwości bólowe w trakcie rekonwalescencji.
• EPILASIK - procedura korekcji wzroku polegająca na utworzeniu płatka nabłonka rogówki o grubości 50 - 60 µm, czyli 2 - 3 razy cieńszego niż w przypadku LASIK. Dzięki temu penetracja lasera ogranicza się do zewnętrznej warstwy zrębu rogówki, po czym płatek wraca na swoje miejsce. Zaletami tej procedury jest szybsze gojenie się rogówki oraz mniejsze ryzyko powikłań pooperacyjnych niż w procedurze LASIK.

Kwalifikację do zbiegu przeprowadza okulista i obejmuje ona m.in.:

• pomiar ostrości wzroku do dali i bliży,
• keratometrię,
• pachymetrię,
• pole widzenia,
• topografię rogówki,
• pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego,
• wywiad dotyczący zarówno schorzeń okulistycznych, jak i ogólnych.

Na podstawie tych wszystkich badań lekarz może zakwalifikować lub zdyskwalifikować pacjenta z zabiegu. Aby myśleć o korekcji laserowej należy mieć ukończone 21 lat oraz udokumentowany brak progresji wady w przeciągu ostatnich 6 miesięcy. Po zabiegu konieczne jest stosowanie przez kilka tygodni kropli przeciwzapalnych oraz sztucznych łez bez konserwantów oraz unikanie wysiłku fizycznego.

Powiązane artykuły:

Ortokeratologia - niechirurgiczne leczenie wad wzroku >>
Jak wybrać soczewki kontaktowe? >>
Popularne fakty i mity na temat oczu >>

Konsultacje medyczne: dr n. med. Maria Lewandowska-Furmanik