Objawy oczne

Jeśli jednak oczy łzawią niekontrolowanie, zaczynamy się niepokoić. Jakie mogą być tego przyczyny i jak dbać o nasze oczy na co dzień?
Lekarz Irena Wojtowicz

Nadmierne łzawienie oczu - przyczyny

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Łzy stanowią istotny element ochronny oka. Dodatkowo pozwalają nam wyrazić emocje – zwykle smutek i ból, choć niejednokrotnie zdarza się nam zapłakać ze szczęścia czy wzruszenia. Jeśli jednak oczy łzawią niekontrolowanie, zaczynamy się niepokoić. Jakie mogą być tego przyczyny i jak dbać o nasze oczy na co dzień?

Łzawienie oczu. Ważna funkcja dla naszego wzroku

Film łzowy, potocznie nazywany łzami, pokrywa powierzchnię oka, a dokładniej spojówkę i rogówkę. Pełni szereg istotnych funkcji, o których zwykle dowiadujemy się wówczas, gdy nasze oczy zaczynają odczuwać jego niedobór lub nadmiar.
Wbrew pozorom, łzy nie składają się jedynie z wody. Gdyby tak było, nie utrzymałyby się na powierzchni oka. Film łzowy tworzą trzy warstwy:

  • śluzowa - jest to wewnętrzna warstwa znajdująca się bezpośrednio na powierzchni oka, produkowana przez komórki kubkowe spojówki, dzięki niej film łzowy równomiernie przylega do rogówki;
  • wodna – środkowa warstwa o największej objętości, składa się głównie z wody, produkowana przez gruczoły łzowe, nawilża powierzchnię oka, pokrywa drobne nierówności, dostarcza tlen do rogówki, oczyszcza powierzchnię oka, zawiera substancje o działaniu przeciwbakteryjnym;
  • tłuszczowa (lipidowa) - zewnętrzna warstwa, produkowana przez gruczoły Meiboma, jej zadaniem jest ochrona filmu łzowego przed nadmiernym parowaniem.


Zadaniem łez jest:

  • wyrównywanie drobnych nieregularności powierzchni oka;
  • wypłukiwanie zanieczyszczeń i bakterii;
  • nawilżanie gałki ocznej;
  • nadawanie poślizgu powiekom;
  • dostarczanie tlenu dla rogówki, która w przeciwieństwie do innych struktur oka nie posiada własnych naczyń krwionośnych - dzięki temu jest całkowicie przezroczysta.


Film łzowy rozprowadzany jest na oku dzięki odruchowi mrugania. Następnie, poprzez górny i dolny punkt łzowy (w okolicy przyśrodkowego kąta oka) dostaje się do kanalików łzowych, a stamtąd do woreczka łzowego i przewodem nosowo-łzowym do jamy nosowej. Nasze oczy są więc bezpośrednio połączone z nosem – to dlatego gdy płaczemy pojawia się katar.

Łzy wydzielane są na dwa sposoby. Pierwszy z nich to tzw. wydzielanie podstawowe (samoistne), zazwyczaj zupełnie przez nas niezauważone. Drugi sposób to wydzielanie odruchowe, najczęściej spowodowane czynnikami drażniącymi.

Co powoduje nadmierne łzawienie?

  • Podrażnienie powierzchni oka: alergiczne lub zakaźne zapalenie spojówek, zapalenie brzegów powiek, zadrapanie lub zapalenie rogówki, ciało obce w oku, jęczmień na oku, podwinięcie rzęsy, dym tytoniowy, intensywne słońce, wiatr, suche powietrze – w klimatyzowanych lub ogrzewanych pomieszczeniach, zespół oka biurowego - u osób spędzających wiele godzin dziennie przed ekranem komputera (przyczyna rzadkiego mrugania), przebywających większość dnia w biurze, czyli w pomieszczeniu zamkniętym, ze sztucznym oświetleniem i sztuczną wentylacją oraz zazwyczaj suchym powietrzem.
  • Zapalenie tęczówki, ciała rzęskowego, jaskra.
  • Nieżyt nosa – katar zalegający w nosie zatyka ujście przewodów nosowo-łzowych upośledzając odprowadzanie łez z oczu.
  • Zatkane lub niedrożne kanaliki łzowe – często u małych dzieci (nie zdążyły się jeszcze rozwinąć), u osób w podeszłym wieku lub po urazach.
  • Noszenie soczewek – mimo stałego doskonalenia soczewek przez producentów, nadal są one ciałem obcym w oku. Zaburzają wydzielanie łez, zmniejszają częstość mrugania, powodują wysuszanie powierzchni oka.
  • Zespół suchego oka – wydaje się, że suche oko i nadmiar łez to pojęcia, które się wykluczają. Otóż wcale tak nie jest. Jeśli wydzielanie podstawowe łez jest upośledzone, oko staje się wysuszone i dużo bardziej podatne na czynniki drażniące, które z kolei wywołują nasilone wydzielanie odruchowe. Łzawienie jest charakterystycznym objawem nadmiernego parowania łez spowodowanego zaburzenia warstwy lipidowej filmu łzowego. Zespół suchego oka może pojawić się w przebiegu chorób ogólnoustrojowych, np. reumatoidalnego zapalenia stawów, zaburzeń hormonalnych (ciąża, okres około i pomenopauzalny), trądziku różowatym, w efekcie stosowania miejscowych kropli na jaskrę i większości kropli zawierających konserwanty, leków ogólnych (np. obniżających ciśnienie krwi, przeciwdepresyjnych), pod wpływem czynników zewnętrznych, np. gorące, suche powietrze i noszeniu soczewek kontaktowych.

Jak dbać na co dzień o nasze oczy?

Aby nasze oczy były zdrowe, warto, w miarę możliwości, chronić się przed wyżej wymienionymi czynnikami szkodliwymi.

  • Staraj się dbać o nawilżanie powietrza w zamkniętych pomieszczeniach – np. stosując specjalne nawilżacze lub po prostu rozwieszając mokry ręcznik. 
  • Zakładaj okulary przeciwsłoneczne zakupione w renomowanych salonach.
  • Noś soczewki dobrane przez okulistę.
  • Daj oczom odpocząć, rób przerwy w pracy przed komputerem – patrz w dal, bo to odpręża nasze oczy.
  • Pij dużo wody – gałka oczna i film łzowy składają się głównie z wody i jak reszta ciała, także mogą się odwodnić.
  • Często mrugaj.
  • W przypadku odczucia suchości, pisaku pod powiekami i podrażnienia, czyli w najczęściej spotykanych sytuacjach, również wtedy, gdy towarzyszy im nadmierne łzawienie - sięgnij po krople nawilżające, które nie zawierają konserwantów.
  • Zgłoś się do okulisty, gdy odczuwasz jakiekolwiek niepokojące dolegliwości oczne, szczególnie gdy nie mijają po kilku dniach stosowania kropli nawilżających. Warto pamiętać, że stany takie jak ciała obce w oku, infekcyjne zapalenie spojówek, choroby rogówki, tęczówki, ciała rzęskowego czy jaskra wymagają szybkiego specjalistycznego leczenia.


Lekarz Irena Wojtowicz

Objawy oczne

Przekrwione oczy, zespół suchego oka, zapalenie spojówek, zaćma czy jaskra oraz alergie oczu. To najczęstsze z dotykających nas dolegliwości oczu. Dowiedz się z naszych artykułów jak przebiega leczenie tych schorzeń, kto jest na nie narażony i jak zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia.
Przeczytaj również:

Objawy oczne

Przekrwione oczy, zespół suchego oka, zapalenie spojówek, zaćma czy jaskra oraz alergie oczu. To najczęstsze z dotykających nas dolegliwości oczu. Dowiedz się z naszych artykułów jak przebiega leczenie tych schorzeń, kto jest na nie narażony i jak zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia.